Қазақстанның жылжымайтын мүлік нарығы

2025 жылы Қазақстандағы жылжымайтын мүлік нарығындағы ахуалға ҚҚС мөлшерлемесінің өзгеруі, инфляция және ұлттық валюта бағамы сияқты бірнеше негізгі факторлар әсер етеді. 2024 жылы белсенділіктің қалпына келуіне қарамастан, толық тұрақтандыру туралы айтуға әлі ерте. Негізгі тежегіш-сұраныстың төмен төлем қабілеттілігі, ол халықтың көпшілігі үшін тұрғын үйге қол жеткізуді қиындатады.

Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, 2024 жылдың қаңтар-қараша айларында жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату мәмілелерінің саны өткен жылмен салыстырғанда 15% - ға өсіп, 382 мыңға жетті. Алматыда және өңірлерде ерекше жандану тіркелді, онда тиісінше 7 және 45 мың мәміле жүргізілді. Алайда, оң тенденцияларға қарамастан, жағдай нәзік болып қала береді. Сарапшылардың пайымдауынша, тұрғын үйді сату кезінде ҚҚС енгізу бағаның айтарлықтай өсуіне әкелуі мүмкін, бұл жылжымайтын мүлікке қол жеткізуді одан әрі қиындатады.

2024 жылы әзірлеушілер жеңілдікті бағдарламалар, бөліп төлеу және trade-in бағдарламалары сияқты жаңа сату тетіктерін белсенді түрде енгізді. Мысалы, тұрғындар ескі тұрғын үйді немесе көлікті шаршы метрге айырбастай алады, бұл нарықты айтарлықтай жандандырды. Алайда, кең аудитория үшін жаңа жеңілдетілген ипотекалық бағдарламалардың болмауына байланысты сұраныс шектеулі болып қалды. Көптеген банктер мен әзірлеушілер тар санаттағы азаматтарға арналған ұсыныстарға назар аударды.

Инфляция мен доллар бағамының өсуі де нарыққа маңызды әсер етті. Құрылыс материалдарының қымбаттауы кейбір құрылыс салушыларды баға саясатын түзетуге мәжбүр етті. Дегенмен, сарапшылар бағаның айтарлықтай өсуі болмайды деп болжайды, өйткені сатып алу қабілеті төмен болып қалады және экономикалық жағдайлар тежеу шараларын талап етеді.

Қайталама нарық 2024 жылы 42% - ға жеткен коммерциялық ипотека үлесінің өсуін көрсетті. Бұл секторды біртіндеп сауықтыру және азаматтарды несиелеудің жаңа шарттарына, соның ішінде 17-19% мөлшерлемелеріне бейімдеу туралы айтады. Алайда, қайталама нарық объектілерінің 80% - дан астамы ипотеканың жеңілдетілген шарттарына жатпайды, бұл сатып алушылар үшін қосымша қиындықтар туғызады.

Сонымен қатар, құрылыс салушыларға және құрылысты бақылауға назар айтарлықтай өсті. Алматыда 69 заңсыз нысан қиратылды, бұл бұрын-соңды болмаған оқиға болды. Сарапшылардың пікірінше, бұл шаралар тұрғын үй сапасын жақсартуға және нарыққа деген сенімді арттыруға бағытталған.

2025 жылы жылжымайтын мүлікті сату тәсілдерінде өзгерістер болады деп күтілуде. Мемлекет жаңа бастамаларды, соның ішінде кезекте тұрғандарға арналған бағдарламаларды және объектілерді жалға беруден немесе қайта құрудан кіріс алуға мүдделі инвесторларға арналған ұсыныстарды жариялады. Краудфандингке ұқсас ұжымдық қаржыландыру схемалары пайда болуы мүмкін, бұл нарық қатысушыларына қосымша мүмкіндіктер ашуы мүмкін.

Осылайша, Қазақстандағы жылжымайтын мүлік нарығының перспективалары көбінесе заңнамадағы өзгерістерге және одан әрі экономикалық дамуға байланысты болады. Сатып алушылар үшін жаңа ұсыныстарды мұқият қадағалап, үй сатып алудың қолайлы тетіктерін таңдау маңызды.